#SmartDzieciaki Premium za 109 zł

Sprawdź nasz program naukowy #smartDzieciaki – pierwszy box cyklu #SmartDzieciaki PREMIUM z rabatem teraz za 109 zł/msc

Nauka przez zabawę

Eksperymenty są zaprojektowane przez naukowców związanych z Polską Akademią Nauk i własnoręcznie testowane przez dzieci.

Dostawa subskrypcji w pakiecie 0 zł!

Zestawy subskrypcyjne w pakietach dostarczamy za 0 zł.

SmartBee Club

Grzegorz Mendel - ojciec genetyki

Urodzonego w 1822 r. w Czechach uczonego Grzegorza Mendla nie bez przyczyny nazywamy ojcem genetyki. I choć może się to wydawać dziwne, Grzegorz Mendel był zakonnikiem, który w latach 40. XIX wieku wyjechał na studia do Wiednia. W Austrii zdobywał wiedzę z fizyki, matematyki, chemii i botaniki. Po powrocie do klasztoru rozpoczął swoje badania analizując kolejne pokolenia groszku zwyczajnego. Wyniki jego pracy dziś nazywamy prawami Mendla i dotyczą podstawowych zasad dziedziczenia cech przez organizmy.

Jakie badania prowadził Grzegorz Mendel?

Mendel rozpoczął badania na groszkiem zwyczajnym od wyboru łatwo dostrzegalnych cech: wzrostu, koloru nasion w strąku i kształtem strąków. Doświadczenie składało się z kilku etapów. W pierwszym etapie konieczne było wyizolowanie czystych linii roślin, czyli takich, w których cechy zachowają się z pokolenia na pokolenie. Następnie zakonnik pobrał pyłek z kwiatów niskiego groszku i zapylił nim kwiaty wysokich roślin. Rośliny, które wzięły udział w tym krzyżowym zapyleniu nazywamy pokoleniem rodzicielskim, a te które zostały wyhodowane z tej krzyżówki – pierwszym pokoleniem potomnym. Mendel ustalił, że wszystkie wyhodowane rośliny z pierwszej krzyżówki były wysokie. Następnie uczony powtórzył doświadczenie, odwracając kolejność, czyli pyłkiem roślin wysokich zapylił rośliny niskie. Uzyskany efekty był identyczny – wszystkie rośliny były wysokie. Oznaczało to, że nie ma znaczenia, czy gamety męskie i żeńskie pochodzą z roślin wysokich czy niskich, ale także, i co ważniejsze, że wysoki wzrost jest cechą dominującą, a niski recesywną.

Weryfikacja kolejnych pokoleń roślin wymagała dokonania kolejnych krzyżówek. Zakonnik skrzyżował zatem ze sobą rośliny z pierwszego pokolenia potomnego, z których otrzymał drugie pokolenie potomne. W drugim pokoleniu potomnym aż 75% roślin stanowiły rośliny wysokie, a 25% rośliny niskie. To samo doświadczenie było powtarzane przez Mendla z innymi cechami, czyli kolorem nasion i kształtem strąków. Wyniki za każdym razem były identyczne, czyli cecha recesywna pojawiała się dopiero w drugim pokoleniu potomnym i zawsze u 25% wszystkich wyhodowanych roślin.

Co odkrył Grzegorz Mendel?

Niestety odkrycia w zakresie dziedziczenia nie zostały docenione za jego życia. Większym rozgłosem cieszyły się badania meteorologiczne. Dopiero w 1900 roku Hugo de Vries, Carl Correns i Erich Tschermak, niezależnie potwierdzili wyniki jego prac. Odkrycia Grzegorza Mendla zostały nazwane prawami. Ustalono trzy takie prawa:

  1. pierwsze prawo Mendla, czyli prawo czystości gamet,
  2. drugie prawo Mendla, czyli prawo niezależnej segregacji
  3. trzecie prawo Mendla, które mówi o prawie dominacji w parze cech.

Dość szybko po potwierdzeniu wyników prac Mendla pojawiły się ważne odstępstwa od jego praw. Okazało się, że niektóre z cech nie są niezależne. To znaczy, że istnieją takie zestawienia cech, które przejawiają skłonność do wspólnego przechodzenia z pokolenia na pokolenie i jedynie członkowie różnych grup podlegają mendlowskiemu prawu niezależnej segregacji. Przykładowo do najbardziej znanych cech sprzężonych z płcią należą zaburzenie prawidłowego odróżniania barw (daltonizm) oraz hemofilia – choroba objawiająca się wrodzonymi nieprawidłowościami w krzepnięciu krwi. Te nowe ustalenia i badania Hugo de Vriesa nad mutacjami stanowiły podstawę współczesnej genetyki.

Na koniec dodatkowa porcja informacji czyli film tłumaczący czym jest DNA.

Ta strona używa plików „cookies". Więcej informacji.

Ta strona używa plików „cookies". Informacji zarejestrowanych w plikach "cookies" używamy m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb Użytkowników. Możesz zmienić ustawienia dotyczące "cookies" w swojej przeglądarce internetowej. Jeżeli pozostawisz te ustawienia bez zmian pliki cookies zostaną zapisane w pamięci urządzenia. Zmiana ustawień plików "cookies" może ograniczyć funkcjonalność serwisu.

Zamknij