#SmartDzieciaki Premium za 109 zł

Sprawdź nasz program naukowy #smartDzieciaki – pierwszy box cyklu #SmartDzieciaki PREMIUM z rabatem teraz za 109 zł/msc

Nauka przez zabawę

Eksperymenty są zaprojektowane przez naukowców związanych z Polską Akademią Nauk i własnoręcznie testowane przez dzieci.

Dostawa subskrypcji w pakiecie 0 zł!

Zestawy subskrypcyjne w pakietach dostarczamy za 0 zł.

SmartBee Club

Edukacja – wyzwania i trendy

Zgodnie z badaniami naukowców z Uniwersytetu Cambridge, w ciągu najbliższych 25 lat zniknie prawie 47% zawodów, które znamy dzisiaj. Jest to związane z faktem wykładniczo rozwijającej się sztucznej inteligencji (AI). Za kilkadziesiąt lat AI będzie wykonywała nasze dotychczasowe prace bardziej efektywnie, bezbłędnie, a przede wszystkim obiektywnie. Ludzie będą zmuszeni zmienić zestaw swoich kluczowych umiejętności oraz kwalifikacji. Wśród najbardziej pożądanych kompetencji przyszłości wymienia się kreatywność, inteligencję emocjonalną oraz zdolność krytycznego myślenia. Rozwinięcie tych umiejętności wymagać będzie zmian w systemach edukacji na całym świecie. O wyzwaniach stojących przed edukacją oraz trendach jej rozwoju piszemy w poniższym artykule.

nowoczesna edukacja

Przez ostatnie 100 lat ludzkość zrobiła ogromny postęp w zakresie dostępu do edukacji dla najmłodszych. Ponad 91% dzieci na świecie uczęszcza do szkoły podstawowej, jednak nadal prawie 57 milionów pozostaje bez dostępu do nauczania. Jest to ogromne wyzwanie w kontekście prognoz na temat przyszłości edukacji na świecie.

Jakość edukacji różnicuje się w zależności od lokalizacji, zamożności kraju a co za tym idzie kwalifikacji nauczycieli, wyposażenia szkół i aktualizacji ram programowych, które często nie nadążają za zmieniającą się rzeczywistością i jej wyzwaniami. Niezwykle rzadko uczymy i rozwijamy w młodych adeptach cechy i kwalifikacje niezbędne w przyszłości. W świecie niezwykle przyspieszających zmian technologicznych i gospodarczych wszyscy możemy stanąć w obliczu szybko zmieniającego się rynku pracy. Takie nieustające tempo zmian w coraz większym stopniu wymaga uczenia się przez całe życie, określanego jako „lifelong learning”, jako uzupełnienia naszej formalnej edukacji. Dlatego będziemy musieli być elastyczni, jeśli chodzi o sposób, w jaki zaspokajamy nasze podstawowe potrzeby, jednocześnie znajdując stymulację i cel w naszej nauce oraz pracy.

Jakie wyzwania stoją przed dzisiejszym Systemem Edukacji

Wyobraźnia dzieci w wieku wczesnoszkolnym jest rozpalona. Otwartość na doświadczanie rozkwita. Uczniowie chcą poznawać, przeprowadzać eksperymenty dla dzieci, próbować, budować i tworzyć nowe rzeczy.

wyzwania w systemie edukacji

Jednak w okolicach 7, 8 klasy ta kreatywność zanika. Uczniowie bardziej są skoncentrowani i zdeterminowani na uzyskaniu najwyższych ocen z poszczególnych przedmiotów, które mogą uzyskać poprzez przyswajanie dużych partii materiału często w formie zapamiętywania i analizy pomijając elementy rozwijające kreatywność, gdyż najzwyczajniej nie mają na to wystarczająco dużo czasu.
Od dziesięcioleci mamy ten sam ustanowiony w czasie rewolucji przemysłowej system edukacji i jasne jest, że wyzwania stają się coraz bardziej ekstremalne z każdym kolejnym pokoleniem dzieci. Istnieją poważne ograniczenia, które zakotwiczają potencjał naszego systemu edukacji – takie jak ocenianie, materiał przedmiotowy oraz ograniczenia poznawcze i rozwojowe. Sposób w jaki prowadzimy edukację jest często demotywujący i może od samego początku wystawić dzieci na porażkę. Przyjrzyjmy się niektórym kluczowym wyzwaniom, przed którymi stoi nasz obecny system edukacji.

Rozpocznijmy od poruszanego powyżej problemu ocen. W tradycyjnym systemie edukacji oceny uczniów rozpoczynają się na najwyższym poziomie i są pomniejszane za popełnione błędy. W najlepszym przypadku to demotywuje. W najgorszym przypadku nie ma to nic wspólnego ze sposobem, w jaki świat funkcjonuje dla dorosłych. Już sama forma takiego postrzegania powoduję, że uczeń zniechęca się do procesu nauki sensu stricte. Może musimy wyciągnąć lekcję ze świata gier, gdzie zaczynasz od zera i zdobywasz punkty za wszystko, co robisz pomyślnie.

sukces w edukacji

Po drugie jak już zostało wspomniane, ramy programowe są przepełnione. Dzieci zmuszane są do zapamiętywania partii materiału bez możliwości dogłębnej analizy przyczynowo skutkowej a tym bardziej swobodnego myślenia w zakresie kreatywnego, własnego rozwiązywania zagadnień.

W 1946 roku Edgar Dale opracował słynną piramidę doświadczenia czy też stożek uczenia, pokazującą w jaki sposób przyswajamy wiedzę. Badanie pokazało, że aktywne formy uczenia się takie jak wykonywanie eksperymentów, uczestnictwo w dyskusji jest znacznie bardziej efektywne niż czytanie czy słuchanie. Dale jednoznacznie udowodnił w swoim badaniu, że po dwóch tygodniach pamiętamy zaledwie 10% tego co słyszymy lub czytamy a aż 90% tego co robimy. Model wielokrotnie był zmieniany i doprecyzowany jednak niewątpliwie dobór wielu metod nauczania, z uwzględnieniem rodzaju przekazywanej wiedzy, zwiększa poziom przyswajania wiedzy i jej retencję.

Kolejnym wyzwaniem, przed którym stoi obecny system edukacji jest sposób przekazywania wiedzy przez nauczycieli. Najczęściej są to mało angażujące wykłady bez aktywnej partycypacji uczniów. Model „jeden nauczyciel dla wszystkich” wywodzi się z czasów niedostatku, kiedy świetni nauczyciele i szkoły były rzadkością. Wielkość klasy i stosunek liczby uczniów do nauczycieli dodatkowo komplikują to przestarzałe podejście.

Następną kwestią jest relewantność wiedzy zawartej w podręcznikach i wykładanej przez nauczycieli w szkole, do rzeczywistości, w której żyjemy i tempa jej zmiany.

Zastanówmy się, ile z tego, czego sami nauczyliśmy się jako młodzi w szkole podstawowej i średniej, przydało nam się później? Oczywiście podstawowa wiedza i umiejętności bazowe jak najbardziej były użyteczne, ale czy pamiętamy jak zbudowany jest pantofelek albo w jakim królestwie, typie, gromadzie czy rzędzie należy go sklasyfikować? Taka wiedza jest obecnie dostępna w Internecie i możemy ja pozyskać bez najmniejszego problemu za jednym kliknięciem.

Żyjemy w świecie, w którym nauczanie przez całe życie, czyli wspomniany „lifelong learning”, staje się standardem. Musimy przyzwyczaić się, że starodawny model, w którym uczymy się do 20-30 roku życia, a później pozostajemy przy swoim zawodzie do końca swojej kariery przeszedł do lamusa. Żyjemy w erze ustawicznego uczenia i „oduczania się”, dlatego od małego musimy w dzieciach kształtować umiejętności adaptacji i samodzielnego pogłębiania wiedzy oraz zdobywania nowych kwalifikacji. Zdolność krytycznego myślenia, silne umiejętności komunikacyjne i współpracy pozwolą przyszłym pokoleniom na skuteczne poruszanie się w dorosłości. Niestety dzisiejszy system oraz praktyka „nauczania do testów”, są często niewystarczające, aby przygotować dziecko na kluczowe lekcje życiowe.

Trendy w edukacji

Wiemy już przed jakimi wyzwaniami stoją dzisiejsze systemy edukacji. Przyjrzyjmy się teraz obecnym trendom wspierającym ich zmianę.

W ostatnich kilku latach pojawiły się sygnały od nauczycieli o wysokiej efektywności przyswajania wiedzy, kiedy w ciągu dnia włączają krótkie serie nauki na różne tematy, tzw. „mikro uczenie się”. Niedługie interwały powodują wyższe utrzymanie uwagi uczniów i co za tym idzie większe przyswojenie wiedzy. Taki format „mikro-uczenia” wpływa na zmniejszenie stresu co w konsekwencji zwiększa retencje wiedzy.

Kolejnym trendem jest podejście zintegrowane do nauk ścisłych tzn. łączenie biologii, historii, fizyki czy chemii w serie wiedzy w danym temacie. Na przykład, kiedy dzieci uczą się o odkryciach geograficznych XV i XVI wieku, to przy okazji nauki historii, dostają odpowiednią dawkę geografii, biologii a czasem nawet chemii czy kulturoznawstwa. Ponadto bardzo istotne jest, żeby dziecko samo pracowało nad tematem. Poszukiwało informacji, budowało prototypy, a ostatecznie tę wiedze prezentowało w trakcie klasowego wystąpienia, które oswajają dzieci w zakresie komunikacji i relacji międzyludzkich. Połączenie wiedzy z różnych dziedzin z elementem eksperymentowania, który wyzwala w dzieciach kreatywność, jest kluczem do efektywnej nauki.

Bardzo istotne jest również zróżnicowanie metod nauczania. W ostatnich latach innowatorzy w edukacji zaczęli docierać do dzieci poprzez nowe sposoby nauczania, takie jak symulowana nauka, gry edukacyjne, a nawet edutainment (rozrywka edukacyjna). Symulowane doświadczenia edukacyjne wprowadzają ucznia w proces poznawczy. Na przykład RoomQuake przekształca zwykłą klasę w symulację trzęsienia ziemi. Gry edukacyjne i metody nauczania edutainment oferują uczniom szansę wyjścia z książki i doświadczenia, otwierając możliwości cennych chwil poznawania. Ponadto podejście to daje uczniom wiele możliwości rozwijania umiejętności praktycznych, takich jak praca zespołowa oraz podstawowe umiejętności zarządzania czasem i zadaniami.

Kolejnym trendem jest personalizacja pod kątem miejsca i zakresu oraz sposobu nauki. Niektórzy eksperci w dziedzinie edukacji przewidują, że sale lekcyjne są przeżytkiem. Dzięki wolności wynikającej z braku ograniczeń związanych z urządzeniem, lokalizacją lub porą dnia, ludzie mogą uczyć się we własnym tempie. Uczenie się we własnym tempie nie tylko zapewnia uczniom elastyczność, ale może również szybciej wskazać wyzwania związane z uczeniem się. Programy i kursy, które uwzględniają określone wyzwania edukacyjne, takie jak ADHD i dysleksja, zapewniają uczniom narzędzia, których potrzebują, aby uczyć się na równi z innymi osobami w ich przedziale wiekowym.

Mówiąc o personalizacji nie możemy pominąć zajęć online, na które wszyscy uczniowie musieli przejść w ostatnim czasie z uwagi na pandemię. Było to olbrzymie organizacyjne wyzwanie dla szkół, ale również weryfikacja dostępnych platform i sposobu przygotowania wiedzy. Zaledwie w kilka tygodni musieliśmy się przeorganizować, aby sprostać wyzwaniu nauczania online na całym świecie. W niewiarygodnie krótkim czasie, raczkujące nauczanie online przeskoczyło kilka lat w swoim cyklu rozwoju, ponieważ było poddane globalnej weryfikacji. Zajęcia online są łatwo dostępne dla każdej osoby mającej dostęp do Internetu, czy to za pośrednictwem komputerów, tabletów czy telefonów. Otwiera to możliwości uczenia się na platformach internetowych, które edukują za pomocą samouczków wideo i wizualnych metod uczenia się. Powszechna akceptowalność i dostępność nauczania online, otwiera cały szereg możliwości organizacyjnych dla szkół pod kątem administracji oraz jakości edukacji.

Ostatnim trendem, o którym należy wspomnieć są nowe technologie i wykorzystanie ich w nauczaniu. Z lotu ptaka pojawiające się technologie w edukacji mogą wydawać się niestabilne, ale ich zastosowanie może zniwelować istotne luki w dostępie do edukacji i jej jakości. Czołowi nauczyciele podjęli pierwsze kroki w kierunku nauczania za pomocą sztucznej inteligencji (AI) i technologii blockchain, aby pokierować edukacyjnymi ścieżkami uczniów. Inni innowatorzy w dziedzinie edukacji skupili się na uczynieniu edukacji bardziej angażującą i atrakcyjną dzięki rzeczywistości wirtualnej (VR) i rzeczywistości rozszerzonej (AR). Niektórzy liderzy badają możliwość wykorzystania Internetu rzeczy (IoT) do oferowania uczniom i rodzicom sprawniejszej komunikacji w czasie rzeczywistym.

nowoczesne technologie w nauczaniu

Tradycyjna edukacja powoli przechodzi olbrzymią transformację systemową. Zmieniający się świat w zakresie technologii i zmian ekonomicznych wymusza na nauczycielach przygotowanie przyszłych pokoleń na zupełnie nowe wyzwania. Przyszli dorośli muszą zostać przygotowani do zarządzania środowiskiem człowiek -maszyna, muszą mieć kompetencje do znajdowania nowych rozwiązań, zatem przede wszystkim muszą umieć myśleć poza schematami. Obecne trendy w edukacji dają nadzieję na efektywne zmiany, które ułatwią edukatorom tworzyć kreatorów jutra.